ถั่วแระ เป็นที่รู้จักและคุ้นเคยของคนไทยมานานแล้ว โดยได้จากการเก็บเกี่ยวถั่วเหลืองในระยะที่ฝักไม่แก่และไม่อ่อนเกินไป ฝักยังคงมีสีเขียวอยู่ นํามาต้ม หรือนึ่งทั้งต้นและฝัก โรยเกลือเล็กน้อย รับประทานเป็นอาหารว่าง ถั่วแระที่นํามาบริโภคนี้ คือ ถั่วเหลือง เพื่อนําเมล็ดไปสกัดนํ้ามัน หรือทําอาหารโปรตีน
ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์สําหรับบริโภคฝักสดเพียงอย่างเดียว และมีความพยายามปลูกถั่วแระส่งตลาดตลอดทั้งปี ซึ่งความต้องการบริโภคถั่วแระญี่ปุ่น หรือถั่วเหลืองฝักสด (Vegetable Soybean) ของชาวญี่ปุ่น ประมาณปีละ 150,000 ตัน แต่สามารถผลิตภายในประเทศได้เพียง 100,000-110,000 ตัน จึงต้องนําเข้าจากต่างประเทศ ซึ่งปัจจุบัน ไต้หวัน และจีนเป็นประเทศส่งถั่วแระญี่ปุ่นในรูปฝักสดแข็งไปจําหน่ายยังประเทศญี่ปุ่น ปีละ 40,000 ตันถั่วแระญี่ปุ่นจึงจัดเป็นพืชเศรษฐกิจชนิดหนึ่ง ซึ่งนอกจากจะเป็นพืชที่สามารถส่งออกไปจําหน่ายยังต่างประเทศในรูปฝักสดแช่แข็งได้แล้วยังเป็นพืชโปรตีนสูง
จึงควรส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการปลูกและบริโภคในประเทศอย่างแพร่หลายมากขึ้น อย่างไรก็ดี การปลูกถั่วเหลืองฝักสด หรือถั่วแระญี่ปุ่น มีความเเ ต กต่างจากการปลูกถั่วเหลืองไร่อย่างมาก การปฏิบัติดูแลรักษาควรได้รับการเอาใจใส่อย่างประณีตเช่นเดียวกับการปลูกพืชผัก
ฤดูปลูกและแหล่งปลูก การปลูกถั่วแระญี่ปุ่น สามารถปลูกได้ดีเกือบตลอดทั้งปี ยกเว้นฤดูร้ อ นช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน เป็นช่วงที่ปลูกถั่วเหลืองฝักสดแล้วได้ผลผลิตค่อนข้างตํ่า เพราะดอกจะทยอยบานต่อเนื่องเป็นเวลานาน กว่า 14 วัน ทําให้การแก่ของฝักไม่พร้อมกันยๅกแก่การกําหนดวันเก็บเกี่ยว และอุณหภูมิที่สูงเกินไปทําให้อัตราการเกิดฝักที่มีเมล็ดลีบทั้งฝัก และฝักที่มีเมล็ดลีบบางเมล็ดสูงขึ้น ฝักมีขนาดเล็กลงทําให้จํานวนฝัก ต ก เ กรดมีมากขึ้น เป็นผลให้ผลผลิตตํ่า จึงควรหลีกเลี่ยงการปลูกในช่วงที่อากาศร้ อ นจัด
การเก็บเกี่ยวและเทคโนโลยีเกี่ยวกับเมล็ดพันธุ์ หลังจากปลูกถั่วแระญี่ปุ่นไปแล้วประมาณ 80-85 วัน ฝักจะแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลืองและสีนํ้าตาล เมื่อฝักส่วนใหญ่กว่า 70% เปลี่ยนเป็นสีนํ้าตาลสามารถเก็บเกี่ยวได้ทั้งหมด แม้ว่าฝักยังเป็นสีเหลืองก็ให้เมล็ดพันธุ์ที่สมบูรณมีคุณภาพดีเช่นเดียวกัน ในระยะที่ฝักเริ่มเปลี่ยนสีเป็นสีนํ้าตาล ควรจะฉีดสารกันเ ชื้ อ sา 1 ครั้ง เพื่อป้องกันเ ชื้ อsาเข้าทํา ล ๅ ยฝักและเมล็ด การเก็บเกี่ยวไม่ควรล่ๅช้ๅเกินไป เพราะถ้าปล่อยให้ฝักแ ห้ งอยู่ในแปลงปลูกนาน โอกาสที่เ ชื้ อsาจะติดกับฝักและเมล็ดมีมากขึ้น อีกทั้งฝักอาจจะเเ ต กออกเองเมล็ดร่วงหล่นเ สี ยหาย
การเก็บรักษา เนื่องจากถั่วแระญี่ปุ่น เป็นพืชน้ำมันที่เมล็ดสูญเ สี ยความงอกอย่างรวดเร็ว ถ้าเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ในสภาพธรรมชาติ ซึ่งความชื้นและอุณหภูมิมีความแปรปรวนตลอดเวลา เมล็ดถั่วแระญี่ปุ่นจะสูญเ สี ยความงอกเหลือตํ่ากว่า 50% ภายในระยะเวลา 3-4 เดือน ดังนั้น จึงต้องรีบกะเทาะเมล็ด ทําความสะอาด คัดเลือกเมล็ด และบรรจุในภาชนะที่ปิดสนิทอย่างรวดเร็ว และนําไปเก็บในห้องควบคุมอุณหภูมิไม่เกิน 20 องศาเซลเซียส ซึ่งจะสามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ได้ประมาณ 1 ปี ถ้าต้องการเก็บรักษานาน 2-3 ปี จะต้องเก็บในสภาพอุณหภูมิตํ่ากว่า 10 องศาเซลเซียส
การปลูกถั่วแระญี่ปุ่น หรือถั่วเหลืองฝักสดของเกษตรกรในอำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ถือว่าตอบสนองต่อนโยบายรัฐบาล และปรับให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนในเรื่องน้ำ เพราะถั่วแระญี่ปุ่นต้องการน้ำน้อย ประกอบเป็นพืชที่สามารถทำพันธสัญญากับบริษัทผู้รับซื้อ หรือขายก่อนปลูก และให้ผลตอบแทนที่คุ้มค่ๅต่อหน่วยการผลิต แต่เกษตรกรจะต้องขยันและใช้ความประณีตในการผลิต เพื่อให้ได้ผลผลิตคุณภาพตรงความต้องการของคู่สัญญา
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : https://www.technologychaoban.com/
เรียบเรียงข้อมูลโดย : เพจเกษตรบ้านทุ่ง